اطلس ایران و جهان سحاب

*** لازم به ذکر است ویرایش جدید این اطلس در دست تهیه می باشد***
اطلس عمومی ایران و جهان

این اطلس به قطع رحلی (۲۵×۳۵ سانتیمتر) با نقشه‌های رنگی و آمار و اطلاعات و نمایه، برای نخستین بار در ایران، همتراز با اطلس‌های جغرافیایی معتبر جهان، توسط موسسه سحاب چاپ و منتشر شده است. بخش نخست اطلس، دربرگیرنده اطلاعاتی درباره: ستارگان، کهکشان‌ها، سرگذشت، موقعیت و پیدایش و نابودی زمین در فضا، منظومه شمسی، ماه گرفتگی، خورشید گرفتگی، ستاره شناسی و جغرافیای ریاضی است.

بخش دوم دربرگیرنده نقشه‌های موضوعی جهان در زمینه‌های جغرافیای طبیعی، انسانی، سیاسی، همراه با پرچم کشورهای جهان است.

در بخش بعدی، افزون بر نقشه‌های عمومی و سیاسی یکایک استان‌ها، ۱۵ نقشه موضوعی ایران شامل: ناهمواری‌ها، تقسیمات کشوری، راه‌ها، زمین شناسی، اقلیم و آب و هوا، پوشش گیاهی، صنایع و معادن، کشاورزی و دامپروری، حوضه‌های آبریز، تراکم و پراکندگی جمعیت … را به همراه دارد.

در ادامه، نقشه‌های سیاسی خاورمیانه و کشورهای همسایه ایران (به طور جداگانه) در ۸ نقشه و سپس یکایک قاره‌ها و مناطق جغرافیایی جهان در چندین نقشه طبیعی، سیاسی و آب و هوا ارائه شده است.

در آخرین بخش، اطلاعات مفصلی درباره جغرافیای طبیعی و سیاسی ایران و یکایک قاره‌های جهان، همراه با تازه‌ترین آمار از استان‌ها و دیگر اطلاعات جغرافیایی از کشورهای جهان درج شده است.

همچون دیگر اطلس‌های معتبر جهانی، نمایه اطلس که برای نخستین بار در ایران ارائه شده، بیش از ۱۷۰۰۰ واحد جغرافیایی را با موقعیت مکانی و محل آن در اطلس جهت سهولت یافتن نام‌های جغرافیایی در اختیار می‌گذارد.

در خصوص پیشینه امر و اقدامات انجام شده در خصوص اطلس عمومی ایران و جهان، در پیش گفتار ویرایش فشرده آن به قلم محمدرضا سحاب رئیس موسسه جغرافیائی و کارتوگرافی سحاب چنین آمده است:

ویرایش نخست «اطلس عمومی ایران و جهان» که همتراز کشورهای پیشرفته جهان در میهن عزیزمان چاپ و منتشر شد، اثری ارزشمند از موسسه جغرافیایی سحاب بود که با اقبال فراوان هم میهنان روبرو شد و در کوتاه زمانی نایاب گردید و به چاپ سوم رسید.

شادروان استاد عباس سحاب در طول زندگی پربار خود همواره نگرشی خاص به ارتقاء منابع علمی مورد نیاز دانش آموزان، دانشجویان و دانش پژوهان این مرز و بوم داشت.

اندیشه تهیه و انتشار «اطلس بین المللی ایران و جهان» به زبان فارسی، نخستین بار در دهه پنجاه، در سفری که زنده یاد استاد عباس سحاب همراه نگارنده به اروپا داشت، با چند مؤسسه بزرگ کارتوگرافی از جمله موسسات کارل ونشو Karl Wenschow ، وسترمن Westermann و هرمان شرودلHermann Schrodel مطرح شد، تا بتوان این کمبود را در فرهنگ ایران زمین برطرف کرد و ایرانیان ناگزیر از رویکرد به اطلس‌های جغرافیائی به زبان‌های بیگانه نباشند.

سرانجام پس از گفتگوها و مکاتبات بسیار، در نیمه دوم دهه پنجاه برای امتیاز چاپ متن فارسی نقشه‌های مورد نیاز از این موسسات موافقت لازم دریافت شد. بدین شکل بخش عمده‌ای از منابع کارتوگرافی اطلس براساس مقررات بین المللی کپی رایت فراهم شد. سپس برگردان متن و نامهای نقشه‌های اطلس به زبان فارسی و حروفچینی این حجم عظیم از نقشه‌ها به کوشش کارکنان بخش‌های علمی و فنی موسسه سحاب در طول چند سال کار و تلاش پیگیر، به مرحله نهایی رسید. اما طراحی و کارتوگرافی دیگر نقشه‌ها که در آن اطلس‌ها موجود نبود و می‌بایست با همان سبک و روش تهیه شود، سال‌ها بطول انجامید.

این طرح بزرگ به پایان خود نزدیک می‌شد که با تغییرات سیاسی اتحاد شوروی سابق و بلوک شرق اروپا و تولد کشورهای جدید، دیگر بار به تعویق افتاد و چاپ و انتشار اطلس که از آرزوها و خواسته‌های دیرینه آن بزرگمرد بود، متاسفانه در زمان حیاتش تحقق نیافت.

بهنگام کردن اطلاعات این اطلس در چند مرحله در سال‌های گذشته انجام شده و در حال حاضر نیز آخرین دگرگونیهای سیاسی جهان تا پایان سال ۲۰۰۸ میلادی در نقشه ها، آمار و متن اطلس گنجانده شده است.

با توجه به درخواستهای هم میهنان برای بهره مندی همگان در دیگر مقاطع سنی و تحصیلی از این مجموعه، بخش تحقیقات و مطالعات جغرافیائی موسسه بر آن شد تا «ویرایش فشرده» Concise edition اطلس را با نقشه‌های جدید استان‌های ایران و بهنگام کردن اطلاعات تمامی نقشه‌ها، برای معلمان و دانش آموزان و دیگر علاقمندان به دانش جغرافیا، همراه با آخرین آمار و نمایه اسامی اطلس (Index) با بیش از ۱۷۰۰۰ نام جغرافیائی تدوین و منتشر کند.

کارکنان مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب همواره می‌کوشند با تدوین و انتشار هرچه بهتـر این مجموعه ارزشمند علمی و درج نقشه‌ها، آمارها و اطلاعات و مطالب بهنگام و بیشتر، در تکامل بخشیدن به آن، بتوانند در انجام خواستـه‌ها و آرزوهای بنیـان گزاران این مؤسسه فرهنگـی و برآوردن نیـاز هم میهنان گرامی تلاش کنند. مطالعه این مجموعه ارزشمند را به همه پژوهشگران، استادان، آموزگاران، دانشجویان، دانش آموزان و دیگر علاقه‌مندان پیشنهاد می‌کنیم.